İNGİLİZCEDE ZAMANLAR

SIMPLE PRESENT VE PRESENT CONTINUOUS TENSE KONU ANLATIMI

	PRESENT	PAST	FUTURE
SIMPLE	I do	I did	I will
CONTINUOUS	I’m doing	I was doing	I will be doing
PERFECT	I have done	I had done	I will have done
PERFECT CONTINUOUS	I’ve been doing	I had been doing	I will have been doing

I) SIMPLE PRESENT TENSE

KULLANILDIĞI DURUMLAR
1)Günlük aktiviteler.
2)Genel ve süreklilik bildiren durumlar.
3)Bilimsel gerçekler.

EX: Alchol _________ every organ of the body, but the most dramatic evidence of its disruptive behaviour _________ in the liver.
A) affected / has appeared                                              C) is effecting / appeared
B) affects / appears                                                         D) had affected / would appear                         


NOT: Past yapıdaki bir ifadenin ardından bile genel bilgi veren ifadeler için Simple Present Tense kullanıldığını unutmayın.
EX: In his book Charles Dickens,who was a 19th century writer. Clearly _________ the powerty of 19th Century England.
A) has depicted
B) depicts
C) will depict
D) had depicted

4)Değiştirme şansımızın olmadığı, programlanmış eylemler ve zaman tablolarındaki olayların anlatımında anlam Future olsa bile kullanılan yapı Simple Present olmalıdır.
- The Oxford Train arrives at 1 p.m. tomorrow.
- The concert starts at 10 p.m. on Friday.
- The meeting ends at 2 p.m.

5)Masal anlatımlarında Simple Present Tense kullanılır.
6)Basın dilinde Simple Present Tense kullanılır.
- Galatasaray beats Leeds 2-1.

NOT: date back (to), trace back (to), go back (to), stratch back (to) “belong to on earlier time” ifadeleri “dayanır,uzanır,gider” anlamı taşır ve bu yüzden bahsedilen tarih geçmiş bile olsa geniş zamanda kullanılır.
-This story dates back 200 years.
-This part of the palace dates back to Catherine the Great.
-The origins of Egypt go back to at least 4000 years.

NOT: “refer to, regard as, considered as, is attributed to” ifadeleri genel bir durumu belirttikleri için simpl present tense veya bu zamanın passive hali ile kullanılır.

-1299 is regarded as the foundation year of the Empire

-Neron is considered as the most controversial figure in Roman history.

                                                
FREQUENCY ADVERBS (GENİŞ ZAMANDA KULLANILAN SIKLIK ZARFLARI)
%0 =  never, not all, not ever.
%25 = almost never, rarely, barely, hardly (ever), seldom, scarcely.
%50 = occasionally, sometimes, at times, now and then, now and again, from time, to time.
%75 = usually, generally, mostly, most of the time, often, frequently.
%100 = always, all the time, every _______ (week, day)


II)PRESENT CONTINUOUS TENSE
KULLANILDIĞI DURUMLAR
1)Konuşma anında gerçekleşen olaylar.
* “now, at the moment, currently, for the time being, at present, presently” yapıları görüldüğünde
* “Look! , Listen!”   gibi ünlem yapıları görüldüğünde şimdiki zaman akla gelmelidir.

NOT:

AT THE MOMENT şu ana gönderme yapar ve present continuous tense ister. Aşağıdaki yapılarla karıştırılmamalıdır: 1)at that time/at the time: bu yapı past bir yapıdır ve simple past ya da past continuous tense ile kullanılır. “O zaman” anlamına geldiği için geçmişte belli bir noktaya gönderme yapar. EXAMPLE I was a student at that time. There were no railroads at that time in Japan. She was cooking dinner at that time. 2)at that moment: simple past ister

NOW normalde şimdiki zamanda kullanılan bir zaman zarfı olmakla birlikte yanına başka kelimeler geldiğinde farklı zamanlara da uyabilir. Now gördüğünüzde hemen present continuous şıkkına atlama- dan önce diğer şıklara mutlaka göz gezdirin. Şıklarda, up to now: şu ana kadar up till / until now : şu ana kadar                              for 10 years now: son 10 yıldır  , yapıları varsa şıklarda have v3/have been ving aranmalıdır.        from now on / on ward (s): şu andan itibaren , yapısı varsa will v1 aranmalıdır.

2)Geçici süreliğine yapılan eylemlerden bahsederken şimdiki zaman tercih edilir. Bu anlamda kullanıldığında görebileceğimiz anahtar kelimeler “nowadays, these days, for the time being”dir.
-Normally, I live with my parents, but I am staying with my aunt for the time being.

3)Geleceğe yönelik planlarımız için şimdiki zamanı kullanırken gelecek zaman zarflarının hepsini tercih edebiliriz.
-They are getting married next June.
-Jim is leaving Boston tomorrow.

4- Yapılan bir şeyden rahatsız olduğumuzu, durumdan şikayetçi olduğumuzu ifade etmek için “always,
constantly, continually, invariably, ceaselessly” gibi sıklık bildiren zarflarla PCT kullanılır.
EX: You are always making noise. (Sürekli gürültü yapıyorsun.)
        The kids are constantly leave their dirty socks around. (Çocuklar sürekli olarak kirli çoraplarını
        ortada bırakıyorlar.)

5)Zamanla, giderek değişen veya gelişen durumlardan bahsederken her zaman progressive (continuous) yapılar tercih edilir. Olayın geçtiği zamana göre tense çekimi farklılaşır.

Gradually : git gide, giderek
More and more : giderek daha çok
Day by day : günden güne

BU YAPILARI GÖRDÜĞÜNÜZDE OLAYIN GEÇTİĞİ ZAMANA GÖRE AŞAĞIDAKİLERDEN BİRİNİ TERCİH EDİN.

ŞİMDİKİ ZAMAN İÇİN:Present cont. tense (am/is/are Ving)

GEÇMİŞ ZAMAN İÇİN: Past Cont. Tense (was/were + V-ing)
GELECEK ZAMAN İÇİN:Future Cont. Tense (will be V-ing)

Bu yapıları soruda gördüğünüzde şıklarda –ing eki almamış cevapları öncelikle eleyiniz.
EX: Inflation is increasing day by day.
        Her health was deterioating gradually until she died.
        You will be speaking English fluent day by day.

TENSES

İngilizcede 12 adet fiil çekimi vardır ve buna VERB TENSES  denir. Ancak zamandan bahsettiğiizde üç temel zamandan bahsederiz. Bunlar şimdiki,geçmiş ve gelecek zamanlardır. Her birinde de dört farklı fiil çekimi vardır. Yani örneğin geçmişte gerçekleşen olaylar dört farklı fiil çekimi ile anlatılmaktadır.

ŞİMDİKİ ZAMAN (PRESENT TENSES)	GEÇMİŞ ZAMAN (PAST TENSES)	GELECEK ZAMAN (FUTURE TENSES)
SIMPLE PRESENT TENSE	SIMPLE PAST TENSE	SIMPLE FUTURE TENSE
PRESENT CONTINUOUS TENSE	PAST CONT. TENSE	FUTURE CONT TENSE
PRESENT PERFECT TENSE	PAST PERFECT TENSE	FUTURE PERFECT TENSE
PRESENT PERF. CONT. TENSE	PAST PERF. CONT. TENSE	FUTURE PERF. CONT. TENSE

Bir başka gruplandırma da kullanılışlarına göre yapılabilir. Bu durumda Simple tense’ler,Continuous tense’ler ve Perfect tense’ler olarak üç açıdan incelemek mümkündür.

SIMPLE TENSES

Bir olay anlatmak için ,tek başlarına kullanılabilen zamanlardır. Ancak bağlaç ya da zarflarla sıralı olayları anlatmak için de kullanılabilirler.

CONTINUOUS TENSES

Bir eylemin devam halinde olduğunu yani henüz tamamlanmadığını anlatırlar. Durumun geçici olduğunu ifade etmek için de kullanılabilirler. Ancak hiçbir zaman durumun tekrarını ifade etmek için kullanılmazlar. Çünkü tekrar,birden fazla eylem olduğu anlamına gelmektedir ve bu yapıların mantığı tek eyleme dayalı olmalarıdır.

ÖRNEK SORU Somebody __________ you three times today. a.has been calling             b.calls                  c.was calling                      d.has called                  e.had been calling Cümlede geçen “three times” yapısından bir tekrar söz konusu olduğu anlaşılır. Bu noktada –ing eki içeren bütün şıklar elenir. B şıkkındaki “calls” geniş zamandır ve geniş zaman genel durumlardan  bahsederken kullanılır,yani zaman sınırı kabul etmez. Oysa cümlenin sonunda bir sınırlandırıcı olarak “today” kullanılmıştır. Bu yüzden B şıkkı da elenir ve geriye D şıkkı kalır.

Continuous tense’ler süreç ifade eden yapılarla da kullanılmaz. Bu yüzden “for two days,all day, throughout a year” gibi süreç bildiren zaman ifadeleri seçenekleri elemekte kullanılabilir.

Continuous tense’ler genel olarak iki olayın çakışmasını gösterir. Sadece present continuous tense tek başına kullanılabilirken diğer continuous tenseler yan cümleciklerle kullanılmalıdır.

AYNI ANDA ÇAKIŞAN İKİ OLAYDA CONTINUOUS TENSE KULLANIMI

A.WAS/WERE VERB-ING KULLANIMI(PAST CONTINUOUS TENSE)

1. I studied the report last night.: Bu cümle tek başına yeterli bir anlama sahiptir. Simple past tense ile kurulmuştur.

2. I was studying the report last night: Bu cümle eğer “Dün gece ne yapıyordun?” gibi bir soruya cevap vermiyorsa “when” kullanılarak ikinci bir olayla bağlantılandırılmalıdır.

3. I was studying the report last night when my boss arrived /While I was studying the report last night ,my boss arrived: Artık her iki cümle de yeterli anlama sahiptir çünkü was verb-ing fiil kalıbı çakışan ikinci bir olay tarafından tamamlanmıştır.

B.WILL BE VERB-ING(FUTURE CONTINUOUS TENSE KULLANIMI)

1. I will study the report tomorrow: Bu cümle tek başına yeterli bir anlama sahiptir. Simple bir tense ile kurulmuştur.

2. I will be studying the report tomorrow: Bu cümle when kullanılarak başka bir olay ile tamamlanmalıdır.

3. I will be studying the report tomorrow when my boss arrives: Will verb-ing kalıbı çakışan ikinci bir olayla tamamlandığı için artık huzur içinde ölebilirizJ

PERFECT TENSES

Perfect görünüm bir eylemin ya belirtilen zaman noktasından daha önce gerçekleştiğini ya da eylemin belirtilen zaman noktasına kadar devam ettiğini gösterir. Bu yüzden  mutlaka bir zaman noktası ile beraber verilirler çünkü o noktadan önce olmuş veya o noktaya kadar devam eden bir eylemi anlatacaklardır.

Perfect olarak ele alınan üç zaman vardır. Bunlar Present perfect,past perfect ve future perfect tense’tir. Bunların arasında bahsedilen zaman noktasını açıkça vermeden kullanılabilecek tek zaman present perfect tense’tir çünkü “have/has V3” yapısının bağlantı halinde olduğu zaman noktası değişmez ve bu nokta da “now” noktasıdır. Bu yapı zaten kendi içinde bir zaman noktasına sahiptir. Öte yandan “had V3” ve “will have V3” yapılarını kullanabilmemiz için geçmişte ya da gelecekte mutlaka bir zaman noktası verilmelidir.

ÖRNEK:

1.       John has left the room. (he is not here now)

2.       John had left the room when we got there. (he was not there when we got there-olay geçmişte gerçekleşmiş)

3.       John will have left the room when we get there. (he will not be there when ve get there-gelecekte gerçekleşecek)

Simple tense’ler tek başlarına kullanılabilirken,present perfect tense yapıları haricindeki diğer tense’ler mutlaka başka bir olayı anlatmak ya da ima etmek için kullanılmalıdır.

ÖNCE-SONRA İLİŞKİSİNDE PERFECT TENSE KULLANIMI

A)HAD V3-PAST PERFECT KULLANIMI

1.I finished the report last night.->Bu cümle tek başına yeterli bir anlama sahiptir. Simple past tense ile kurulmuştur.

2.I had finished the report last night-> Bu cümledeki had V3 yapısı cümlenin yarım olduğunu gösterir. Cümleye “before”,”by the time” vb zaman bilgileri eklenerek ikinci bir cümleyle birleşmesi sağlanmalıdır.

3.I had finished the report before my boss arrived.->Had V3 fiil kalıbı ikinci bir olay tarafından tamamlandığı için cümle artık yeterli anlama sahiptir.

B)WILL HAVE VERB 3 –FUTURE PERFECT TENSE KULLANIMI

1.I will study the report tomorrow: Simple Future Tense ile kurulmuş bir cümle olarak tek başına yeterli anlama sahiptir.

2.I will have studied the report tomorrow:Bu cümleye “before”,”by the time” vb zaman bilgileri eklenerek ikinci bir cümleyle birleşmesi sağlanmalıdır. Will have V3 yapısı tek cümle içine sıkıştırılamaz.

3. I will have studied the report tomorrow before my boss arrives: Öncelik-sonralık ilişkisi kazandırılarak cümlenin fiil çekimiyle uyumu sağlanmıştır.

*PERFECT CONTINUOUS TENSE’LER DE BU MANTIKTA KULLANILIRLAR. YANİ “HAD BEEN VERB-ING” İLE WILL HAVE BEEN VERB-ING” YAPILARI BU TABLODA VERİLEN SINIFLANDIRMAYA AYNEN UYAR.